تبخال چیست؟ علل، عوارض، تشخیص و درمان

تبخال بیماری شایعی است که عامل این بیماری ویروسی به همین نام می باشد، که در نواحی صورت و آلت تناسلی در هر دو جنس به صورت مجموعه‌ای از تاول‌های ریز نمایان می‌گردد. گاهی چشم و مغز را هم مبتلا می‌کند و حتی باعث ایجاد فلج بل (فلج عضلات صورت) می شود. این بیماری به طور معمول از راه تماس مستقیم دستگاه تناسلی با سطح پوست یا ترشحات فردی آلوده می‌گردد.

اکثر افراد مبتلا به تبخال از ابتلا به بیماری خود بی‌خبرند. بیماری ممکن است پس از 2 تا 12 روز بعد پیدا شود که در ناحیه تناسلی برجستی‌های کوچک به صورت جوش های ریز قرمز رنگ یا تاول‌های سفید ظاهر گردد که با درد و سوزش همراه است در صورتی که این ضایعات در مجاور مجرای خروج ادرار باشد باعث دردناک شدن دفع ادرار می‌شود. پس از چند روز روی زخم‌ها دلمه بسته شده و زخم پوسته پوسته می‌شود.

اولین دوره شروع تبخال علائم و نشانه‌هایی از تب، درد عضلات تورم غدد لنفاوی کشاله ران و سردرد دیده می‌شود. این ضایعات ممکن است در نواحی باسن، واژن، مقعد و اطراف محل خروج ادرار و دهانه رحم باشند.

علل ایجاد تبخال چیست؟

ویروس تبخال که به آنها هرپس سیمپلکس (Herpes simplex) نیز گفته می‌شود به بخش های زیر تقسیم می شوند (HSV):

• تبخال نوع 1: این نوع تبخال بیشتر در اطراف دهان مشاهده می‌شود که از طریق تماس پوست به پوست منتقل می‌گردد.

• تبخال نوع 2: این نوع هرپس بیشتر باعث تبخال تناسلی می‌شود که یا از طریق تماس جنسی و یا تماس پوست به پوست پخش می‌شود، این نوع ویروس بسیار شایع و مسری می باشد و چون این ویروس در خارج از بدن به سرعت از بین می‌رود انتقال عفونت از راه تماس با توالت، حوله و سایر اشیا مورد استفاده غیر ممکن می‌باشد.

شیوع بیماری

زنان بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند که اغلب از طریق جنسی منتقل می‌گردند.

عوارض تبخال تناسلی

1. وجود این تبخال، ابتلا به سایر عفونت‌های مقاربتی از جمله ایدز را افزایش می‌دهد.
2. در صورتی که زن حامله دچار تبخال در ناحیه تناسلی و دهانه رحم باشد موقع زایمان ممکن است نوزاد در معرض ویروس قرار بگیرد که منجر به آسیب‌های مغزی، نابینایی و یا مرگ نوزاد شود.
3. در موارد نادر باعث مننژیت، التهاب غشا مغز و نخاع می‌شود.
4. التهاب و ابتلای رکتوم و مقعد در همجنس بازان را در بر خواهد داشت.

جلوگیری از Herpes (تبخال)

موقعی که تبخال فعال است باید از فعالیت جنسی خودداری کرد و از کاندوم بیشتر استفاده گردد.

تشخیص تبخال

برای تشخیص می‌توان از تست‌های PCR و کپی DNA و همچنین استفاده از نمونه خون و بافت زخم یا مایع نخاع استفاده کرد و نوع HSV را تعیین کرد و نیز آزمایش خون برای وجود آنتی بادی برای تشخیص عفونت تبخال قبلی

درمان تبخال

متاسفانه برای درمان تبخال هیچ درمانی وجود ندارد و فقط می توان از داروهای ویروسی مانند( اسیکلوویر) از شروع اولیه و بهبود زودتر زخم کمک گرفت. داروهای ضد ویروس باعث کاهش شدت و طول مدت علائم بیماری و عود مکرر می‌گردد و همچنین انتقال ویروس از شخصی به شخص دیگر را به حداقل می‌رساند.

دکتر علی اکبر شایان

متخصص بیماری‌های زنان