- بیمارستان تخصصی دی: تهران، خیابان ولیعصر، نبش شهید عباسپور
دانستنی های جالب در مورد رشد اطفال
دانستنی های جالب در مورد رشد اطفال
بچه ها مجموعه ای از صفحه رشد هستند. در سه ماهه اول بعد از تشکیل تخمک اعضای بدن کامل می شوند و از آن به بعد فقط رشد می کنند طوری که وزن نوزاد موقع تولد6 میلیون برابر وزن تخمک اولیه است! در ماهه دوم زندگی داخل رحمی رشد جنین روزانه یک میلی متر است که اگر بخواهد با همین سرعت ادامه دهد در 10سالگی قد وی به 6 متر خواهد رسید! قد بچه در زمان تولد 54 سانتی متر است که 30% قد نهائی وی میباشد . سرعت رشد بچه در سال اول بسیار زیاد است 25 سانتی متر فقط در عرض یک سال. در سالهای آینده رشد آهسته تر می شود. در سال دوم 10 سانتی متر و در سال سوم و چهارم هر سال 7 سانتی متر و در نهایت به طول قد یک نوزاد 1متر و 20 سانتی متر اضافه میشود .
- قد هنگام تولد 50 سانتی متر
- یک ماهگی 53 سانتی متر
- دو ماهگی 57 سانتی متر
- سه ماهگی 60 سانتی متر
- چهارماهگی 62 سانتی متر
- پنج ماهگی 65 سانتی متر
- شش ماهگی 66.5 سانتی متر
- هفت ماهگی 68 سانتی متر
- هشت ماهگی 69 سانتی متر
- نه ماهگی 71 سانتی متر
- ده ماهگی 72 سانتی متر
- یازده ماهگی 74 سانتی متر
- یک سالگی 75 سانتی متر
شاید به همین دلیل است که نیاز کودک در سال اول زندگی چندین برابر بالغین است . برای مثال نیاز به پروتئین 2 در هرکیلوگرم وزن بدن در روز است (در بالغین1گرم) نیاز به کالری110کالری در هر کیلو گرم در روز (در بالغین40) و نیاز به آب150سی سی در هر کیلوگرم وزن بدن در روز است ( در بالغین 50 سی سی ).
اندازه نشسته :
اندازه نشسته (مجموعه طول تنه + طول سر) یک نوزاد 35 سانتی متر و طول اندام تحتانی (طول ران + ساق) 19سانتی متر است ، یعنی به طور طبیعی طول نشسته یک نوزاد بیشتر از طول پاهای وی است و این موضوع نباید باعث نگرانی والدین شود . چون در نهایت به طول نشسته نوزاد50 سانتی متر و به طول اندام وی 62 سانتی متر اضافه خواهد شد، یعنی رشد اندام بیشتر از تنه خواهد بود.( طول نهائی تنه به85 و اندام به81خواهد رسید ) . وزن نوزاد موقع تولد به طور متوسط 3.5 کیلوگرم است که فقط 5% وزن زمان بلوغ اوست یعنی وزن یک نوزاد تا زمان بلوغ 20 برابر خواهد شد .
- وزن تولد 3.5 کیلوگرم
- یک ماهگی 4 کیلوگرم
- دو ماهگی 4.8 کیلوگرم
- سه ماهگی 5.5 کیلوگرم
- چهارماهگی 6.5 کیلوگرم
- پنج ماهگی 7 کیلوگرم
- شش ماهگی 7.5 کیلوگرم
- هفت ماهگی 8 کیلوگرم
- نه ماهگی 8.5 کیلوگرم
- ده ماهگی 9.3 کیلوگرم
- یازده ماهگی 9.5 کیلوگرم
- یک سالگی 10 کیلوگرم
اندازه دور سینه :
در موقع تولد 32 سانتی متر است که در 5 سالگی به 47 سانتی متر می رسد. دور سر نوزاد 35 سانتی متر است که 3/2 دور سر نهائی خواهد بود. همان طور که در جدول زیر دیده می شود افزایش سریع دور سر در سال اول نشانه رشد سریع جمجمه و مغز داخل آن می باشد ، پس هرگونه اختلال نورولوژیکی که در این سن شیرخوار را گرفتارکند عوارض بسیار شدیدی بجای خواهد گذاشت .
- دور سر در هنگام تولد 35 سانتی متر
- یک ماهگی 37 سانتی متر
- دو ماهگی 39 سانتی متر
- سه ماهگی 40 سانتی متر
- چهارماهگی 41.5 سانتی متر
- پنج ماهگی 43 سانتی متر
- شش ماهگی 44 سانتی متر
- هفت ماهگی 44.5 سانتی متر
- نه ماهگی 45.5 سانتی متر
- ده ماهگی 46 سانتی متر
- یازده ماهگی 46.5 سانتی متر
- یک سالگی 47 سانتی متر
پس یک نوزاد تازه متولد شده 5% وزن زمان بلوغ 30% طول نهائی را دارد در حالیکه دور سر نوزاد 66% دور سر نهائی وی خواهد بود. به زبان ساده تر سر یک نوزاد به طور طبیعی به نسبت بزرگتر از تنه و اندام وی است و این موضوع نباید باعث نگرانی والدین شود، چون با رشد نه تنها طول آنها زیاد می شود بلکه نسبت آنها هم عوض میشود. وزن مغز نوزاد موقع تولد 335 گرم و در بلوغ به 1300گرم میرسد. در هنگام تولد به علت وضعیت قرار گرفتن جنین در رحم مادر اندام ها در حالت خم قرار دارند و والدین نباید سعی کنند به اجبار آن را صاف کنند . (مانند قنداق کردن نوزاد و یا قرار دادن وی در گهواره)
- کودک در 4 هفتگی قدرت کنترل چشم و تعقیب کردن اشیاء را دارد.
- در 4 ماهگی قدرت بلند کردن سر و نگه داشتن آن را دارد .
- در 7 ماهگی گرفتن اشیاء و جابجا کردن آن را دارد .
- در 10 ماهگی قدرت نشستن و خزیدن را پیدا می کند .
اگر اندام های یک کودک به صورت غیر قرینه قرار دارند (مثلا یک طرف در حالت خم و طرف دیگر در حالت باز قرار گرفته اند) و یا اگر تا 3 ماهگی هنوز نمی تواند سر خود را نگه دارد و انگشتان دست را باز کند باید به فکر مسائل نورولوژیک بود و به پزشک مراجعه کرد. در طول دوران بارداری جنین ، در معرض مشکلاتی مانند مسائل تغذیه ای (مثل اختلالات ویتامینی…) ، مسائل مکانیکی (مثل رحم غیر طبیعی…) ، مسائل فیزیکی(مثل اشعه ایکس) ، مشکلات شیمیائی(سیگار و داروها) ، عفونتها (ویروسها و توکسوپلاسموز) قرار دارد. درماه اول بارداری اگر مادر داروی مضر(تراتوزن) مصرف کند باعث سقط جنین خواهد شد. یعنی در ماه اول بارداری قانون همه یا هیچ است یا دارو باعث نابودی جنین می شود یا جنین به رشد نرمال خود ادامه می دهد ، در حالیکه در ماه دوم مصرف داروی تراتوزن میتواند باعث نقص عضو شود.
دکتر سعید توکلی واسکس
متخصص ارتوپد اطفال
